Es (Gewone)
Wil jij een Es (Gewone) planten? Dan vind je hier alle informatie die je nodig hebt over hoe je de Es (Gewone) het beste kunt planten, en over het snoeien en verzorgen van je Es (Gewone).
Algemene kenmerken van een Es (Gewone)
De es is een loofboom uit de olijffamilie, die van nature in Europa voorkomt. Het is een snelgroeiende boom die tot 40 m hoog kan worden. Grote rechte boom; statig; laat in blad, vroeg kaal, zaden als enkele helicoptertjes. Na de laatste ijstijd verscheen de Es in het vroege Atlanticum (6500 jaar voor Christus) samen met Zwarte els en Linde in ons land.
Kenmerken
Hoe plant je een Es (Gewone)
wortels minstens 10 cm onder de grond
Hoe oogst je een Es (Gewone)
zaait makkelijk uit
Waar groeit een Es (Gewone)
Vochtig en droog maar wel goed gedraineerde grond.
Algemeen
| Origine |
Inheems
|
| Boomtype | Loofboom |
Lengte en leeftijd
| Lengte in ca. 10 jaar | 40 tot Meter |
| Voortplantingsrijp in hoeveel jaar | 20 tot 300 Jaar |
| Maximale leeftijd | tot Jaar |
| Benodigde ruimte | tot m2 |
| Groeisnelheid |
Vermeerdering
| Voortplantingsmethode |
Te stekken (stek is tussen de 5 en 50cm)
Te knotten (sliet is circa 2m)
Maakt zaailingen
|
| Verspreidingssnelheid/vermeerdering |
|
| Boom is zelfbestuivend | Nee |
Snoeiperiode
| Deze boom is bladhoudend | Nee |
| Zomer | Niet snoeien in de zomer |
| Winter | oktober tot april |
| Bladvormen | Lancetvormig |
| Gemakkelijk te snoeien | Nee |
Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)
| Lenticellen | Nee |
| Kleur |
Kenmerken Knop (50-200cm)
| Kleur | |
| Knop stand |
Rechtopstaand
|
| Knop vorm |
Puntig
|
Overige
| Wortel |
Breed wortelstelsel
|
| Bloei |
Heeft bloemen
|
| Windgevoeligheid |
Ziektes
| Is gevoelig voor de volgende ziekten |
Essentaksterfte
|
Oogst/herkenning in de winter
zwarte knoppen in de vorm van geitenhoeven; gladde bast
Geschikte grondsoorten voor de Es (Gewone)
In dit overzicht kun je terugvinden in welke soorten grond de Es (Gewone) het beste groeit.
| Grondsoort | Geschiktheid |
|---|---|
| Lichte klei |
|
| Zware klei |
|
| Zand |
|
| Veen |
|
| Leem |
|
| Moerig op zand |
|
| Lichte zavel |
|
| Zware zavel |
|
Geschikte waterstand voor de Es (Gewone)
Een (grond)watertrap geeft aan hoe diep het grondwater doorgaans onder het maaiveld staat. Hoe hoger het Romeinse cijfer, hoe dieper het grondwater staat.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
Geschikte zuurtegraad voor de Es (Gewone)
Elke grondsoort heeft een bepaalde zuurtegraad, gemeten in pH-waarden. De Es (Gewone) kun je planten in een bodem die valt in dit bereik:
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
Voedingsbehoefte Es (Gewone)
Sommige bodemsoorten bieden meer voedselrijkdom dan andere.
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
| 1. | Zeer voedselarme bodem |
| 2. | Zeer voedselarme tot voedselarme bodem |
| 3. | Voedselarme bodem |
| 4. | Voedselarme tot matig voedselrijke bodem |
| 5. | Matig voedselrijk bodem |
| 6. | Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem |
| 7. | Voedselrijke bodem |
| 8. | Uitgesproken voedselrijke bodem |
| 9. | Zeer uitgesproken voedselrijke bodem |
Vochtigheid
Staat Es (Gewone) graag met zijn wortels in extreem droge (1.0) of natte (9.0) bodem?
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
| 1. | Extreem droge bodems |
| 2. | Extreem droge tot droge bodems |
| 3. | Droge bodems |
| 4. | Droge tot droge/vochtige bodems |
| 5. | Droge/vochtige bodems |
| 6. | Droge/vochtige tot vochtige bodems |
| 7. | Vochtige bodems |
| 8. | Vochtige tot natte bodems |
| 9. | Natte bodems |
Lichtbehoefte van de Es (Gewone)
De Es (Gewone) gedijt het beste onder deze lichtomstandigheden.
Bij welke streek past deze boomsoort?
0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Streek | Geschiktheid |
|---|---|
| Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM |
|
| Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN |
|
| Reestdal: OUD-AVEREERST |
|
| Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP |
|
| Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL |
|
| Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE |
|
| Vechtdal: OMMEN |
|
| IJsseldal: DEVENTER |
|
| Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL |
|
| Twente: DENEKAMP |
|
| Achterhoek: WINTERSWIJK |
|
| Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO |
|
| Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL |
|
| Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG |
|
| Limburgse Maasstreek: TEGELEN |
|
| Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN |
|
| De Peel: VENHORST |
|
| Limburgs heuvelland: VALKENBURG |
|
| Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE |
|
| Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN |
|
| Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD |
|
| Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO |
|
| IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN |
|
| West-Friesland: SPANBROEK |
|
| Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR |
|
| Kop van Overijssel |
|
Toe te passen in landschappen
0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Landschap | Geschiktheid |
|---|---|
| Voedselbos |
|
| Haag |
|
| Heg |
|
| Bos |
|
| Voederhaag |
|
| Achtertuin |
|
| Kleine achtertuin |
|
| Solitair |
|
| Houtwal |
|
Cultuurhistorische waarde
0 = niet ingevuld, 1 = laag, 9 = hoog
Insecten
| Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant? | |
| Welke insecten groepen leven op deze boom/plant? |
|
| Zijn er insecten afhankelijk van deze soort? | Nee |
| Welke soorten insecten zijn er afhankelijk van deze boom/plant? |
Vogels
| Gemiddeld aantal vogels per boom/plant? | |
| Welke vogel groepen leven op deze boom/plant? |
|
| Zijn er vogels afhankelijk van deze soort? | Nee |
| Welke soorten vogels zijn er afhankelijk van deze boom/plant? |
Zoogdieren
| Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant? | |
| Welke zoogdier groepen leven op deze boom/plant? |
|
| Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort? | Nee |
| Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant? |
Bloeiperiode
| Zomer | maart tot april |
Boomsoorten
| Boomsoorten waarbij deze boom graag staat |
Eik (Amerikaanse) Let op: invasief!
|
Geschikt voor zoogdieren?
giftig, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Zoogdier | Geschiktheid |
|---|---|
| Mens |
|
| Dassen |
|
| Eekhoorn |
|
| Fret |
|
| Geit |
|
| Herbivore knaagdieren |
|
| Hert |
|
| Hond |
|
| Kat |
|
| Kip |
|
| Koe |
|
| Muis |
|
| Paard |
|
| Ree |
|
| Schaap |
|
| Varken |
|
| Vossen |
|
| Zwijn |
|
| Bevers |
|
Toelichting
Eetbaarheid
- Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.
- Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
- Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
- Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
- Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
- Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.
Stam hoogte
Gemiddelde stam hoogte (hg) van de grondvlakmiddenboom
van - tot, in hele meters, gemiddelde
Informatie niet beschikbaar
Stam diameter
(dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom.
van - tot, in hele centimeters, gemiddelde
Informatie niet beschikbaar
Biomassa bovengronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Biomassa ondergronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Stoffenbinder
| Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen? |
CO2
Fijnstof
|
Koolstofattractie (kf)
| (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom | Loofbomen (Kf = 0,48) |
Opwarming
| Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland. | Nee |