Den (Zwarte)

Wil jij een Den (Zwarte) planten? Dan vind je hier alle informatie die je nodig hebt over hoe je de Den (Zwarte) het beste kunt planten, en over het snoeien en verzorgen van je Den (Zwarte).

Terug naar overzicht

Algemene kenmerken van een Den (Zwarte)

De Zwarte den of Pinus nigra onderscheidt zich van de andere naaldbomen door de donkere schors en twijgen, de lange wat stijve iets stekende naalden van 10 cm of meer en de veel hars bevattende knoppen met aanliggende schubben. Er worden twee variëteiten onderscheiden namelijk "nigra" de Oostenrijkse den, en "laricio" de Corsicaanse den. Bij dennen bestaat nogal wat variatie in het aantal bij elkaar staande naalden. Bij deze soort zijn dat er steeds twee net als bij de Grove den. De kegels zijn tot wel 8 cm lang en dragen scherpe uitsteeksels.

Kenmerken

Hoe plant je een Den (Zwarte)

Wortels goed bedekken, recht de grond in.

Hoe oogst je een Den (Zwarte)

Is een zeer makkelijke uitzaaier op bijvoorbeeld de heide. Hier kunnen de zaailingen uitgegraven worden.

Verzorgen en snoeien van je Den (Zwarte)

Een zwarte den hoeft alleen gesnoeid te worden om hem in vorm te houden of dode en/of kruisende takken te verwijderen. Niet snoeien als het vriest.

Waar groeit een Den (Zwarte)

Vooral aangeplant op de armste zandgronden zoals heidevelden en zandverstuivingen op de Veluwe, maar in feite kan de soort op sterk uiteenlopende standplaatsen gedijen, zelfs op plekken met een hoge grondwaterstand. Op de armste gronden kan de soort zich het makkelijkst verspreiden.

Algemeen

Origine	Geïntegreerd
Boomtype	Naaldboom

Lengte en leeftijd

Lengte in ca. 10 jaar	tot 30 Meter
Voortplantingsrijp in hoeveel jaar	tot Jaar
Maximale leeftijd	tot Jaar
Benodigde ruimte	tot m2
Groeisnelheid

Vermeerdering

Voortplantingsmethode	Maakt zaailingen
Verspreidingssnelheid/vermeerdering
Boom is zelfbestuivend	Nee

Snoeiperiode

Deze boom is bladhoudend	Nee
Zomer	juni tot juni
Winter	Informatie niet beschikbaar
Bladvormen	Langwerpig
Gemakkelijk te snoeien	Nee

Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)

Lenticellen	Nee
Kleur

Kenmerken Knop (50-200cm)

Kleur
Knop stand	Informatie niet beschikbaar
Knop vorm	Informatie niet beschikbaar

Overige

Wortel	Diep en breed wortelend
Bloei	Heeft bloemen
Windgevoeligheid

Ziektes

Is gevoelig voor de volgende ziekten

Letterzetter (Naald-bomen)

Oogst/herkenning in de winter

De bladen van de zwarte den zijn naaldvormig en zitten jaarrond aan de boom vast waardoor herkenning in de winter relatief makkelijk is. De stijve grijs- of donkergroene naalden van Zwarte den staan in paren en zijn geclusterd in trossen aan het uiteinde van de takken.

Geschikte grondsoorten voor de Den (Zwarte)

In dit overzicht kun je terugvinden in welke soorten grond de Den (Zwarte) het beste groeit.

Grondsoort	Geschiktheid
Lichte klei
Zware klei
Zand
Veen
Leem
Moerig op zand
Lichte zavel
Zware zavel

Geschikte waterstand voor de Den (Zwarte)

Een (grond)watertrap geeft aan hoe diep het grondwater doorgaans onder het maaiveld staat. Hoe hoger het Romeinse cijfer, hoe dieper het grondwater staat.

III

VII

VIII

Geschikte zuurtegraad voor de Den (Zwarte)

Elke grondsoort heeft een bepaalde zuurtegraad, gemeten in pH-waarden. De Den (Zwarte) kun je planten in een bodem die valt in dit bereik:

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

8.0

8.5

9.0

Voedingsbehoefte Den (Zwarte)

Sommige bodemsoorten bieden meer voedselrijkdom dan andere.

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

8.0

8.5

9.0

1.	Zeer voedselarme bodem
2.	Zeer voedselarme tot voedselarme bodem
3.	Voedselarme bodem
4.	Voedselarme tot matig voedselrijke bodem
5.	Matig voedselrijk bodem
6.	Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem
7.	Voedselrijke bodem
8.	Uitgesproken voedselrijke bodem
9.	Zeer uitgesproken voedselrijke bodem

Vochtigheid

Staat Den (Zwarte) graag met zijn wortels in extreem droge (1.0) of natte (9.0) bodem?

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

8.0

8.5

9.0

1.	Extreem droge bodems
2.	Extreem droge tot droge bodems
3.	Droge bodems
4.	Droge tot droge/vochtige bodems
5.	Droge/vochtige bodems
6.	Droge/vochtige tot vochtige bodems
7.	Vochtige bodems
8.	Vochtige tot natte bodems
9.	Natte bodems

Lichtbehoefte van de Den (Zwarte)

De Den (Zwarte) gedijt het beste onder deze lichtomstandigheden.

Zon

Half-schaduw

Bij welke streek past deze boomsoort?

0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt

Streek	Geschiktheid
Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL
Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE
Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM
Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN
Reestdal: OUD-AVEREERST
Vechtdal: OMMEN
IJsseldal: DEVENTER
Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL
Twente: DENEKAMP
Achterhoek: WINTERSWIJK
Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO
Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL
Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG
Limburgse Maasstreek: TEGELEN
Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN
De Peel: VENHORST
Limburgs heuvelland: VALKENBURG
Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE
Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN
Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD
Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO
IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN
Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP
West-Friesland: SPANBROEK
Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR
Kop van Overijssel

Toe te passen in landschappen

0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt

Landschap	Geschiktheid
Voedselbos
Haag
Heg
Bos
Voederhaag
Achtertuin
Kleine achtertuin
Solitair
Houtwal

Cultuurhistorische waarde

0 = niet ingevuld, 1 = laag, 9 = hoog

Insecten

Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant?
Welke insecten groepen leven op deze boom/plant?
Zijn er insecten afhankelijk van deze soort?	Nee
Welke soorten insecten zijn er afhankelijk van deze boom/plant?

Vogels

Gemiddeld aantal vogels per boom/plant?
Welke vogel groepen leven op deze boom/plant?
Zijn er vogels afhankelijk van deze soort?	Nee
Welke soorten vogels zijn er afhankelijk van deze boom/plant?	Merel spreeuw Vink Zwarte mees Pimpelmees Mus

Zoogdieren

Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant?
Welke zoogdier groepen leven op deze boom/plant?
Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort?	Nee
Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant?

Bloeiperiode

Zomer

mei tot mei

Boomsoorten

Boomsoorten waarbij deze boom graag staat

Geschikt voor zoogdieren?

giftig, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt

Zoogdier	Geschiktheid
Dassen
Geit
Herbivore knaagdieren
Hond
Kat
Kip
Koe
Mens
Paard
Schaap
Varken
Vossen
Muis
Eekhoorn
Bevers
Fret
Zwijn
Ree
Hert

Toelichting

Eetbaarheid

Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.

Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.

Stoffenbinder

Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen?

Fijnstof

Koolstofattractie (kf)

(dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom

Loofbomen (Kf = 0,48)

Opwarming

Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland.