Bes (Zwarte)
Wil jij een Bes (Zwarte) planten? Dan vind je hier alle informatie die je nodig hebt over Bes (Zwarte) en ook hoe je de Bes (Zwarte) het beste kunt planten, snoeien en verzorgen.
Algemene kenmerken van een Bes (Zwarte)
De zwarte bes is een plant uit de ribesfamilie. De zwarte bes komt ook in het wild voor op natte, voedselrijke grond in loofbossen en dan vooral in broekbossen. De zwarte bes bloeit vroeg, van april tot mei. De zwarte bes is zelfbestuivend, maar kruisbestuiving geeft meer vruchten.
Kenmerken
Hoe plant je een Bes (Zwarte)
Plant de wortels minstens 10 cm in de grond
Hoe oogst je een Bes (Zwarte)
Laat zich gemakkelijk vermeerderen door afleggers te maken. Ook kunnen er stekken worden geknipt. Knip/snij schuin af net onder een knop en laat de stek wortelen in potgrond.
Verzorgen en snoeien van je Bes (Zwarte)
Snoeien is belangrijk om de luchtcirculatie te verbeteren en de productie van fruit te stimuleren. De beste tijd om te snoeien is in het lente of na de oogst in de herfst. Het is ook nuttig om de plant te mulchen (bijvoorbeeld een laag bladeren) om vocht vast te houden en onkruidgroei te onderdrukken.
Waar groeit een Bes (Zwarte)
Vochtige bossen, langs houtwallen en waterranden.
Algemeen
| Origine |
Inheems
Cultivar
|
| Boomtype | Struik |
Lengte en leeftijd
| Lengte in ca. 10 jaar | 1 tot 2 Meter |
| Voortplantingsrijp in hoeveel jaar | 2 tot 3 Jaar |
| Maximale leeftijd | 10 tot 20 Jaar |
| Benodigde ruimte als solitair | 1 tot 2m2 |
| Groeisnelheid | Gemiddeld |
Vermeerdering
| Boom is zelfbestuivend | Ja |
| Voortplantingsmethode |
Maakt afleggers
Maakt opschot
Te stekken (stek is tussen de 5 en 50cm)
Maakt zaailingen
|
| Voortplantingssnelheid |
|
Voortplantingssnelheid
| 1. Zeer lage voortplantingssnelheid. Plant verspreidt zich bijna niet, heeft weinig zaden of vegetatieve verspreiding (bijv. bomen met zware zaden). |
| 2. Lage voortplantingssnelheid. Verspreiding via beperkte zadenproductiel of specifieke omstandigheden vereist |
| 3. Gemiddelde voortplantingssnelheid. Regelmatige verspreiding, afhankelijk van ! wind, water of dieren, met gematigde snelheid (bijv. Paardenbloem). |
| 4. Hoge voortplantingssnelheid. Veel zaden en meerdere verspreidingsstrategieen (wind, vogels, vegetatief). Koloniseert snel open plekken |
| 5. Zeer hoge voortplantingssnelheid. Invasieve soorten die zich explosief verspreiden over grote afstanden (bijv. Japanse duizendknoop). |
Snoeiperiode
| Deze boom is bladhoudend | Ja |
| Zomer | maart tot april |
| Winter | september tot oktober |
| Bladvormen | Handvormig |
| Gemakkelijk te snoeien | Ja |
Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)
| Lenticellen | Ja |
| Kleur |
Kenmerken Knop (50-200cm)
| Kleur | |
| Knop stand |
Afwisselend
|
| Knop vorm |
Puntig
Ovaal
|
Overige
| Wortel |
Breed wortelstelsel
|
| Bloei |
Heeft bloemen
Heeft vruchten
|
| Windgevoeligheid | Matig gevoelig voor (zee)wind |
Ziektes
| Is gevoelig voor de volgende ziekten |
Meeldauw
Bladluis
|
Oogst/herkenning in de winter
Soms zitten er bessen aan de struik in de winter. Kleine, gele klieren op de knoppen.
Lichtbehoefte van de Bes (Zwarte)
De Bes (Zwarte) gedijt het beste onder deze lichtomstandigheden.
Geschikte grondsoorten voor de Bes (Zwarte)
In dit overzicht kun je terugvinden in welke soorten grond de Bes (Zwarte) het beste groeit.
| Grondsoort | Geschiktheid |
|---|---|
| Lichte klei |
|
| Zware klei |
|
| Zand |
|
| Veen |
|
| Leem |
|
| Moerig op zand |
|
| Lichte zavel |
|
| Zware zavel |
|
Geschikte waterstand voor de Bes (Zwarte)
Een (grond)watertrap geeft aan hoe diep het grondwater doorgaans onder het maaiveld staat. Hoe hoger het Romeinse cijfer, hoe dieper het grondwater staat.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
Geschikte zuurtegraad voor de Bes (Zwarte)
Elke grondsoort heeft een bepaalde zuurtegraad, gemeten in pH-waarden. De Bes (Zwarte) kun je planten in een bodem die valt in dit bereik:
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
Voedingsbehoefte Bes (Zwarte)
Sommige bodemsoorten bieden meer voedselrijkdom dan andere.
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
| 1. | Zeer voedselarme bodem |
| 2. | Zeer voedselarme tot voedselarme bodem |
| 3. | Voedselarme bodem |
| 4. | Voedselarme tot matig voedselrijke bodem |
| 5. | Matig voedselrijk bodem |
| 6. | Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem |
| 7. | Voedselrijke bodem |
| 8. | Uitgesproken voedselrijke bodem |
| 9. | Zeer uitgesproken voedselrijke bodem |
Vochtigheid
Staat Bes (Zwarte) graag met zijn wortels in extreem droge (1.0) of natte (9.0) bodem?
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
| 1. | Extreem droge bodems |
| 2. | Extreem droge tot droge bodems |
| 3. | Droge bodems |
| 4. | Droge tot droge/vochtige bodems |
| 5. | Droge/vochtige bodems |
| 6. | Droge/vochtige tot vochtige bodems |
| 7. | Vochtige bodems |
| 8. | Vochtige tot natte bodems |
| 9. | Natte bodems |
Bij welke streek past deze boomsoort?
0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Streek | Geschiktheid |
|---|---|
| Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL |
|
| Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE |
|
| Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM |
|
| Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN |
|
| Reestdal: OUD-AVEREERST |
|
| Vechtdal: OMMEN |
|
| IJsseldal: DEVENTER |
|
| Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL |
|
| Twente: DENEKAMP |
|
| Achterhoek: WINTERSWIJK |
|
| Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO |
|
| Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL |
|
| Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG |
|
| Limburgse Maasstreek: TEGELEN |
|
| Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN |
|
| De Peel: VENHORST |
|
| Limburgs heuvelland: VALKENBURG |
|
| Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE |
|
| Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN |
|
| Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD |
|
| Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO |
|
| IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN |
|
| Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP |
|
| West-Friesland: SPANBROEK |
|
| Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR |
|
| Kop van Overijssel |
|
Toe te passen in landschappen
0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Landschap | Geschiktheid |
|---|---|
| Voedselbos |
|
| Haag |
|
| Heg |
|
| Bos |
|
| Voederhaag |
|
| Achtertuin |
|
| Kleine achtertuin |
|
| Solitair |
|
| Houtwal |
|
Cultuurhistorische waarde
0 = niet ingevuld, 1 = laag, 9 = hoog
Insecten
| Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant? | 8 |
| Welke insecten groepen leven op deze boom/plant? |
|
| Wordt deze soort als waardplant voor insecten gebruikt? | Nee |
| Voor welke insecten is deze soort een waardplant? |
Vogels
| Gemiddeld aantal vogels per boom/plant? | 7 |
| Welke soorten vogels leven van deze boom/plant?? |
|
Zoogdieren
| Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant? | |
| Welke soorten zoogdieren leven op deze boom/plant? |
|
| Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort? | Nee |
| Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant? |
Bloeiperiode
| Zomer | april tot april |
Boomsoorten
| Boomsoorten waarbij deze boom graag staat |
|
Geschikt voor zoogdieren?
giftig, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Zoogdier | Geschiktheid |
|---|---|
| Paard |
|
| Mens |
|
| Geit |
|
| Herbivore knaagdieren |
|
| Hond |
|
| Kip |
|
| Koe |
|
| Schaap |
|
| Varken |
|
| Dassen |
|
| Bevers |
|
| Eekhoorn |
|
| Fret |
|
| Hert |
|
| Ree |
|
| Kat |
|
| Muis |
|
| Zwijn |
|
| Vossen |
|
Toelichting
Eetbaarheid
- Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.
- Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
- Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
- Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
- Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
- Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.
Stam hoogte
Gemiddelde stam hoogte (hg) van de grondvlakmiddenboom
van - tot, in hele meters, gemiddelde
Informatie niet beschikbaar
Stam diameter
(dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom.
van - tot, in hele centimeters, gemiddelde
Informatie niet beschikbaar
Biomassa bovengronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Biomassa ondergronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Stoffenbinder
| Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen? |
CO2
Fijnstof
|
Koolstofattractie (kf)
| (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom | Loofbomen (Kf = 0,48) |
Opwarming
| Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland. | Nee |
CO2
Fijnstof
CO2
| 0. | niet ingevuld |
| 1. | geen vastlegging |
| 2. | geringe vastlegging |
| 3. | matige vastlegging |
| 4. | veel vastlegging |
| 5. | zeer veel vastlegging |
Fijnstof
| 0. | niet ingevuld |
| 1. | geen wegvangcapaciteit |
| 2. | geringe wegvangcapaciteit |
| 3. | matige wegvangcapaciteit |
| 4. | grote wegvangcapaciteit |
| 5. | zeer grote wegvangcapaciteit |
Zo ziet een volwassen Boom Bes (Zwarte) eruit
Zwarte bes
Zo zien de vruchten van een Bes (Zwarte) eruit
Zwarte bessen