Bes (Zuur)
Wil jij een Bes (Zuur) planten? Dan vind je hier alle informatie die je nodig hebt over Bes (Zuur) en ook hoe je de Bes (Zuur) het beste kunt planten, snoeien en verzorgen.
Algemene kenmerken van een Bes (Zuur)
De zuurbes behoort tot de familie van de Ribes en is wetenschappelijk bekend als Ribes uva-crispa. De struik is wijdverspreid in Europa en delen van Azië, en wordt vaak in tuinen en op boerderijen gekweekt vanwege zijn eetbare vruchten (andere delen van de struik kunnen een lichte vergiftiging geven). De bessen zijn groen, geel of rood.
Kenmerken
Hoe plant je een Bes (Zuur)
Beste planttijd is tussen oktober en april. Bescherm de plant goed tegen vorst door extra bladeren rondom de stamvoet aan te brengen. Voldoende water geven na aanplant.
Voor het maken van een heg: reken 6 planten per strekkende meter.
Hoe oogst je een Bes (Zuur)
Ruim omheen wegsteken om de wortels niet te beschadigen.
Verzorgen en snoeien van je Bes (Zuur)
Het snoeien van de zuurbes kan helpen om de productie van fruit te verbeteren en de struik gezond te houden. De beste tijd om te snoeien is in het vroege voorjaar of na de oogst in de herfst.
Waar groeit een Bes (Zuur)
Veel te vinden in duinstruwelen en op löss, op voedselarme, kalkrijke plekken in Nederland.
Algemeen
| Origine |
Uitheems
|
| Boomtype | Struik |
Lengte en leeftijd
| Lengte in ca. 10 jaar | 1 tot 2 Meter |
| Voortplantingsrijp in hoeveel jaar | 2 tot 3 Jaar |
| Maximale leeftijd | 10 tot 20 Jaar |
| Benodigde ruimte als solitair | 1 tot 2m2 |
| Groeisnelheid | Gemiddeld |
Vermeerdering
| Boom is zelfbestuivend | Ja |
| Voortplantingsmethode |
Te stekken (stek is tussen de 5 en 50cm)
Maakt zaailingen
|
| Voortplantingssnelheid |
|
Voortplantingssnelheid
| 1. Zeer lage voortplantingssnelheid. Plant verspreidt zich bijna niet, heeft weinig zaden of vegetatieve verspreiding (bijv. bomen met zware zaden). |
| 2. Lage voortplantingssnelheid. Verspreiding via beperkte zadenproductiel of specifieke omstandigheden vereist |
| 3. Gemiddelde voortplantingssnelheid. Regelmatige verspreiding, afhankelijk van ! wind, water of dieren, met gematigde snelheid (bijv. Paardenbloem). |
| 4. Hoge voortplantingssnelheid. Veel zaden en meerdere verspreidingsstrategieen (wind, vogels, vegetatief). Koloniseert snel open plekken |
| 5. Zeer hoge voortplantingssnelheid. Invasieve soorten die zich explosief verspreiden over grote afstanden (bijv. Japanse duizendknoop). |
Snoeiperiode
| Deze boom is bladhoudend | Ja |
| Zomer | september tot oktober |
| Winter | maart tot april |
| Bladvormen | Hartvormig |
| Gemakkelijk te snoeien | Ja |
Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)
| Lenticellen | Ja |
| Kleur |
Kenmerken Knop (50-200cm)
| Kleur | |
| Knop stand |
Afwisselend
|
| Knop vorm |
Ovaal
|
Overige
| Wortel |
Breed wortelstelsel
|
| Bloei |
Heeft bloemen
|
| Windgevoeligheid | Matig gevoelig voor (zee)wind |
Ziektes
| Is gevoelig voor de volgende ziekten |
Meeldauw
Bladvlekkenziekte
|
Oogst/herkenning in de winter
Rode besjes blijven grotendeels aan de struik in de winter. Aan de takken zitten stekels, die verspreid van elkaar staan. De takken zijn recht en stevig, met een donkergroene schors die in de loop van de tijd kan vergrijzen. De bladeren zijn hartvormig tot gelobd, met een donkergroene kleur. In de herfst kunnen de bladeren geel tot oranje en rood vertonen voordat ze afvallen. Sommige soorten zijn groenblijvend.
Lichtbehoefte van de Bes (Zuur)
De Bes (Zuur) gedijt het beste onder deze lichtomstandigheden.
Geschikte grondsoorten voor de Bes (Zuur)
In dit overzicht kun je terugvinden in welke soorten grond de Bes (Zuur) het beste groeit.
| Grondsoort | Geschiktheid |
|---|---|
| Lichte klei |
|
| Zware klei |
|
| Zand |
|
| Veen |
|
| Leem |
|
| Moerig op zand |
|
| Lichte zavel |
|
| Zware zavel |
|
Geschikte waterstand voor de Bes (Zuur)
Een (grond)watertrap geeft aan hoe diep het grondwater doorgaans onder het maaiveld staat. Hoe hoger het Romeinse cijfer, hoe dieper het grondwater staat.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
Geschikte zuurtegraad voor de Bes (Zuur)
Elke grondsoort heeft een bepaalde zuurtegraad, gemeten in pH-waarden. De Bes (Zuur) kun je planten in een bodem die valt in dit bereik:
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
Voedingsbehoefte Bes (Zuur)
Sommige bodemsoorten bieden meer voedselrijkdom dan andere.
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
| 1. | Zeer voedselarme bodem |
| 2. | Zeer voedselarme tot voedselarme bodem |
| 3. | Voedselarme bodem |
| 4. | Voedselarme tot matig voedselrijke bodem |
| 5. | Matig voedselrijk bodem |
| 6. | Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem |
| 7. | Voedselrijke bodem |
| 8. | Uitgesproken voedselrijke bodem |
| 9. | Zeer uitgesproken voedselrijke bodem |
Vochtigheid
Staat Bes (Zuur) graag met zijn wortels in extreem droge (1.0) of natte (9.0) bodem?
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
9.0
| 1. | Extreem droge bodems |
| 2. | Extreem droge tot droge bodems |
| 3. | Droge bodems |
| 4. | Droge tot droge/vochtige bodems |
| 5. | Droge/vochtige bodems |
| 6. | Droge/vochtige tot vochtige bodems |
| 7. | Vochtige bodems |
| 8. | Vochtige tot natte bodems |
| 9. | Natte bodems |
Bij welke streek past deze boomsoort?
0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Streek | Geschiktheid |
|---|---|
| Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL |
|
| Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE |
|
| Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM |
|
| Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN |
|
| Reestdal: OUD-AVEREERST |
|
| Vechtdal: OMMEN |
|
| IJsseldal: DEVENTER |
|
| Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL |
|
| Twente: DENEKAMP |
|
| Achterhoek: WINTERSWIJK |
|
| Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO |
|
| Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL |
|
| Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG |
|
| Limburgse Maasstreek: TEGELEN |
|
| Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN |
|
| De Peel: VENHORST |
|
| Limburgs heuvelland: VALKENBURG |
|
| Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE |
|
| Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN |
|
| Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD |
|
| Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO |
|
| IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN |
|
| Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP |
|
| West-Friesland: SPANBROEK |
|
| Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR |
|
| Kop van Overijssel |
|
Toe te passen in landschappen
0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Landschap | Geschiktheid |
|---|---|
| Voedselbos |
|
| Haag |
|
| Heg |
|
| Bos |
|
| Voederhaag |
|
| Achtertuin |
|
| Kleine achtertuin |
|
| Solitair |
|
| Houtwal |
|
Cultuurhistorische waarde
0 = niet ingevuld, 1 = laag, 9 = hoog
Insecten
| Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant? | |
| Welke insecten groepen leven op deze boom/plant? |
Bijen
Luizen
|
| Wordt deze soort als waardplant voor insecten gebruikt? | Nee |
| Voor welke insecten is deze soort een waardplant? |
Vogels
| Gemiddeld aantal vogels per boom/plant? | |
| Welke soorten vogels leven van deze boom/plant?? |
|
Zoogdieren
| Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant? | |
| Welke soorten zoogdieren leven op deze boom/plant? |
|
| Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort? | Nee |
| Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant? |
Bloeiperiode
| Zomer | juni tot juni |
Boomsoorten
| Boomsoorten waarbij deze boom graag staat |
|
Geschikt voor zoogdieren?
giftig, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
| Zoogdier | Geschiktheid |
|---|---|
| Geit |
|
| Kip |
|
| Koe |
|
| Paard |
|
| Schaap |
|
| Varken |
|
| Herbivore knaagdieren |
|
| Hond |
|
| Mens |
|
| Vossen |
|
| Zwijn |
|
| Ree |
|
| Muis |
|
| Kat |
|
| Hert |
|
| Fret |
|
| Eekhoorn |
|
| Dassen |
|
| Bevers |
|
Toelichting
Eetbaarheid
- Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.
- Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
- Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
- Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
- Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
- Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.
Stam hoogte
Gemiddelde stam hoogte (hg) van de grondvlakmiddenboom
van - tot, in hele meters, gemiddelde
Informatie niet beschikbaar
Stam diameter
(dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom.
van - tot, in hele centimeters, gemiddelde
Informatie niet beschikbaar
Biomassa bovengronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Biomassa ondergronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Stoffenbinder
| Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen? |
CO2
Fijnstof
|
Koolstofattractie (kf)
| (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom | Loofbomen (Kf = 0,48) |
Opwarming
| Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland. | Nee |
CO2
Fijnstof
CO2
| 0. | niet ingevuld |
| 1. | geen vastlegging |
| 2. | geringe vastlegging |
| 3. | matige vastlegging |
| 4. | veel vastlegging |
| 5. | zeer veel vastlegging |
Fijnstof
| 0. | niet ingevuld |
| 1. | geen wegvangcapaciteit |
| 2. | geringe wegvangcapaciteit |
| 3. | matige wegvangcapaciteit |
| 4. | grote wegvangcapaciteit |
| 5. | zeer grote wegvangcapaciteit |
Zo zien de vruchten van een Bes (Zuur) eruit
Zuurbes vrucht
Zo ziet een Bes (Zuur) in bloei eruit
Bloeiwijze geel
Zo ziet het blad van een Bes (Zuur) eruit
Onderkant blad